Aanleiding, opzet en projectplan voor een nieuw boek
De middeleeuwse kathedrale basiliek van Sint-Jan Evangelist, één van de vier topmonumenten van Brabant, beschikt helaas niet meer over de oorspronkelijke gekleurde en beschilderde ramen.
Maar wel over bijzondere ramen uit de tweede helft van de 19e eeuw; de ontwerpen zijn van de toenmalige restauratiearchitect Lambert Hezenmans en de ramen werden vervaardigd in de glazeniersateliers van Capronnier te Brussel.
Daarnaast is er eigentijdse glas-in-loodkunst zoals het raam “De Vrouw en de Draak” van Marius de Leeuw (1966) en het raam “Het Laatste Oordeel” van Marc Mulders (2006).
Met de afronding in zicht van de restauratie van de glas-in-loodramen aan de noordzijde van de kerk is er een natuurlijk moment om opnieuw aandacht te besteden aan dit deel van ons erfgoed.
Voor de huidige ramen geldt, net als voor de vroegere middeleeuwse ramen, dat zij “verhalen vertellen, onderwijzen”. Over het geloof en geloven, over de kerkvaders en heiligen, over de sacramenten en de betekenis voor ons dagelijks leven.
Hoe kijken wij daar nu tegenaan? En dan vanuit het besef dat godsdienst en maatschappij voortdurend evolueren?
De ramen hebben naast religieuze en iconografische facetten ook een kunst- en cultuurhistorische betekenis.
Wat kunnen wij vertellen over het ambacht van de glazeniers, de stijl, over het ontwerp en fabricageproces, de gehanteerde glasbewerkingstechnieken?
Ondanks hun relatief jonge leeftijd zijn er restauraties aan de glazen geweest: wat is de invloed daarvan op het kleurbeeld en de afbeeldingen, wat waren toen en zijn nu de daarbij gehanteerde uitgangspunten?
Wie waren de 19e-eeuwse families en stichtingen die met hun schenkingen het maken en plaatsen van de ramen mogelijk maakten?
Wat was de intentie achter de schenking van “hun” raam en wat is het verhaal van hun schild (heraldiek) op de ramen?
Het boek dat wij voor ogen hebben is op A4-formaat, 130 pagina’s, in kleurendruk met actuele kleurenafbeeldingen van de 48 glas-in-loodramen, aangevuld met afbeeldingen van enkele bijzondere ontwerpen.
De prijs zal naar verwachting tussen de 20 en 25 euro liggen.
In twee stappen.
De eerste stap in dit project (“Onderzoek naar de haalbaarheid”) wordt uitgevoerd door enkele vrijwilligers uit twee werkgroepen van de Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch en ondersteund door het Kerkbestuur van Sint-Jan Evangelist (’s-Hertogenbosch).
Wij willen begin april 2020 een goed inzicht hebben in de haalbaarheid, zowel commercieel als inhoudelijk. Dit doen wij onder andere door middel van een belangstellingsonderzoek bij diverse organisaties.
Wie zijn eventueel bereid een inhoudelijke bijdrage te leveren aan commentaren en analyses? Op dit moment hebben wij nog geen budget, wie willen ons straks sponsoren?
De tweede stap: het daadwerkelijke proces van studeren, schrijven, fotograferen, beoordelen en uitgeven, zal pas gezet (kunnen) worden indien aan genoemde inhoudelijke en financiële voorwaarden is voldaan.
Wij willen vóór de start van stap 2 ook de instemming van het Kerkbestuur St.-Janskathedraal en van het bestuur van de Kringen Vrienden van ’s-Hertogenbosch hebben verkregen.
(datum tekst: januari 2020)